(Gazi’nin Son Ziyareti)
Her il, Atatürk´ün şehrine ilk ziyaretini kendi çapında bir etkinlikle kutluyor. Biz nasıl ki her 19 Aralık´ı, Mustafa Kemal Paşa´nın ‘Heyet-i Temsiliye Reisi’ sıfatıyla şehrimize yaptığı ilk ziyaret olarak kutluyorsak, diğer illerde de Gazi´nin ilk ziyaretleri hatırlanıyor...
Atatürk´ün Kayseri ziyareti ile ilgili internette ve kitaplarımızda yanlış ve eksik bilgiler var.
Atatürk´ün adını taşıyan araştırma merkezinin yayınladığı, profesör titri taşıyan bir akademisyenin yazdığı kitapta dahi, Gazi´nin Kayseri ziyareti 4 olarak gösterilmiş...
Mustafa Kemal Paşa´nın Kayseri´ye 19 Aralık 1919 tarihinde ‘Heyet-i Temsiliye Reisi’ sıfatıyla yaptığı ziyaret şüphesiz anlamlı ve önemli. Paşa´nın ve heyetinin şehrimizde iki gece kaldığı bu ziyareti en fazla bilineni... Bu ziyaretle ilgili epeyce yazılan metin var.
Ama kalan 4 ziyaretten, özellikle 19 Kasım 1930 tarihli olanı çok az kaynakta yer almış.
4 üniversitesi ve bilmem ne kadar okulunda, binlerle ifade edeceğimiz tarihçisi olan bir şehrin, hatta tarih öğretmeni yetiştiren fakültesi olan bir şehirde, bu noktada müstakil bir çalışmanın yapılmamış olması acı değil mi? Yapılmışsa dahi kitaplaştırılmamış ve Kayseri ile paylaşılmamış olması doğrusu üzücü.
Dilerim ki bu yazımızdan sonra, sadece Gazi´nin Kayseri ziyaretleri ile ilgili bir kitap hazırlansın. Bu yönde üniversitenin raflarında kalmış, yüksek lisans veya doktora çalışmaları varsa, bu metinler Valilik veya Belediyelerimiz tarafından bastırılsın.
Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk´ün Kayseri ziyaretleri ile ilgili kısa kısa bilgiler verip, bu bilgilerin detayını tarihçilerimizin vicdanına ve irfanına bırakalım.
BİRİNCİ ZİYARET:19 Aralık 1919 tarihli ziyareti, artık ilgilenen herkes biliyor. O ziyaret şüphesiz çok anlamlı. Ama o ziyaretin üçüncü gününde, yani 21 Aralık sabahı bugünkü saat kulesinin önünde, Mustafa Kemal Paşa´nın Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi Adına Kayseri Ahali-i Muhteremesi´ne okudukları beyanname, bu şehrin gurur levhalarından biridir.
İKİNCİ ZİYARET: Paşa´nın, Kayseri´ye ikinci ziyareti, 13 Ekim 1924´de Erzurum dönüşünde gerçekleşmiştir. Eşi Latife Hanım´la şehrimize gelen Gazi, ilk ziyaretlerinde olduğu gibi yine iki gece kalmışlardır. Bu ziyarette, ‘Kayseri Lisesi´ni, müdürüyle, muallimleriyle, bütün talebeleriyle, Cumhuriyetin ateşli ve feyizli bir ocağı bulduk’ cümlesini, Lise´nin şeref defterine yazmışlardır. Halen Acıbadem Hastanesi olan, taş binayı da, Memleket Hastanesi olarak hizmete açmıştır.
ÜÇÜNCÜ ZİYARET: 20 Eylül 1928 tarihlidir. Başbakan İsmet Paşa ile birlikte Kayseri´ye gelen Atatürk, yeni alfabenin ilanından sonra, Belediye ve CHP İl Binası´nın önüne kara tahtayı koydurarak, elindeki tebeşirlerle, Kayserilileri yeni harfleri öğrenip öğrenmedikleri konusunda imtihan etmiştir. Bir Kayserilinin ‘Paşam 10 günde öğrendim’ sözleri üzerine, ‘Bak İsmet, on günde öğrenmiş’ diyerek takdirlerini ifade etmiştir.
DÖRDÜNCÜ ZİYARET: Gazi´ nin Kayseri´ye yaptığı dördüncü ziyaret en az bilinenidir. Çok öfkelendiği bir ziyarettir bu... Üç-dört ay önce kurulan Serbest Fırka´nın kapatılmasından hemen sonra, Atatürk beraberindeki bir heyetle yurt gezisine çıkmıştır. Gezinin amacı, halkın Cumhuriyet Halk Fırkası´na kısa sürede niye tepkili olduğunu ve Serbest Fırka´ya olan ilginin nedenini mahallinde öğrenmektir. Ahmet Hamdi Başar o ziyareti, ‘Atatürk´le Üç Ay’ adlı bir kitapta toplamıştır. O kitapta Kayseri ziyaretine geniş yer ayrılmıştır.
Bu ziyarette Gazi, Kayseri´de kısa süre kaldıktan sonra Sivas´a gitmek istemesine rağmen, pastırma tüccarlarının bazı hayvan hastalıkları ve vergilerle ilgili şikayeti üzerine, Başbakan İsmet Paşa´ya çok sert bir dille yazılmış telgraf göndermiş ve cevabını beklemiştir. Dönemin Kayseri Valisini de, ‘Vali beyefendi, söyleyin bakalım iktisat nedir?’ diyerek imtihan etmiş; Vali´nin cevap verememesi üzerine, heyette bulunan ve o kitabı yazan genç iktisatçı Ahmet Hamdi Başar´a dönerek, ‘Sen söyle çocuk’ diyecektir.
Kayserililerin derdini dinleyip bir gece kaldıktan sonrada Sivas´a hareket etmişlerdir...
BEŞİNCİ ZİYARET: Gazi´nin şehrimize 5. ve son ziyareti 4 Şubat 1934 tarihlidir. Gazi 5 Şubat’ta da trenle Niğde’ye geçmiştir.
Gazi, Kayseri´ye son ziyaretinde de diğerlerinde olduğu gibi coşkuyla karşılanmış, Tayyare Fabrikası´nı, Talas´ı, Hunat Cami ve Medresesi´ni ziyaret ederek, geceyi şehrimizde geçirmiştir.
Gazi´nin Kayseri ziyaretleri dilerim ki bir kitap halinde yayınlansın. Bu vesile ile Gazi´yi ve tüm silah arkadaşları ile şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyorum.
Mış… Miş… Muş…
00- Milli Eğitim Bakanı’nın bu hafta Kayseri’ye yapacağı ziyarette okul eksikliği için net söz alınması isteniyormuş.
00- Bazı ziraat odası yöneticileri iki yıl sonrasına yönelik şimdiden bazı şirket ve siyasete dair ince ince hesap yapıyormuş.
00- Kayseri’yi de ilgilendiren önemli bir kararnamenin eli kulağındaymış.
00- Palancıoğlu, Hayrettin Karaca adını taşıyan bir parkı hizmete sunmuş.
00- AK?Partili vekiller Talas’ ın açılışında gövde gösterisi yapıp ‘birlik mesajı’ vermiş.
00- CHP’de il yönetimi ve kurultay delege listesi dengeleri değiştirebilirmiş.
00- İçişleri Bakanı Süleyman?Soylu Elazığ’da görev yapan?Kayseri İtfaiye ekibini ziyaretle teşekkür etmiş.
KULİS BULVARI
ZOR COĞRAFYA
Zor bir coğrafyayı ‘Yurt’ tutmuşuz. Zorluğu, stratejik ve jeopolitik konumundan kaynaklanıyor. Bin yıldır vatanımız olan bu toprakların etrafı da coğrafyamızın zorluğunu tetikliyor. Özellikle son 150 yıldır emperyal güçlerin coğrafyamıza yönelik hesapları bir türlü bitmedi. Suriye ve Irak’ta olanlar, Filistin ve çevresinde yaşananlar da bunun bir göstergesi. Son olarak dün İdlip’de rejim güçlerinin saldırıları sonucunda 6 evladımızın şehid olması yüreklerimizi yaktı. Güya biz bu bölgede Rusya ve İran ile Astana ve Soçi Mutabakatları’nı hayata geçirdik. Maalesef hem Rusya hem İran ‘tavşana kaç, tazıya tut’ politikası uyguluyor bölgede. Son elim olay nedeniyle Esad bizim kararlı duruşumuzu mutlaka görmeli. Bu kararlı duruş lafta kalmamalı, gerekirse ‘mütekabiliyet’ esasına göre ‘misli ile mukabele’ etmeliyiz. Şehitlerimize rahmet, ailelerine sabır diliyorum. Kararlı bir duruş ortaya koyarsak bu olay tekerrür etmez.