Kovid ayak parmağı nedir?
Bilim insanları, yaptıkları araştırmalar sonucu bazı insanlarda neden Kovid-19 hastalığıyla birlikte ayak ve hatta bazen el parmaklarında şişlik ve morluk görüldüğünü tespit etti. Bilim insanları, "Kovid ayak parmağı" adı verilen sendromun, vücudun koronavirüsle savaşırken yani saldırı moduna geçtiği sırada meydana gelen bir yan etki olduğunu düşünüyor. Araştırmacılar, bağışıklık sisteminin buna neden olduğunu düşündükleri parçalarını inceledi.
British Journal of Dermatology dergisinde yayınlanan araştırma sonuçları, artık nedeni bilindiği için bu semptomun tedavisinin de kolaylaşacağını öngörüyor.
KOVİD AYAK PARMAĞI NEDİR?
Her yaşta görülebilen bu semptom daha çok çocuklarda ve ergenlik dönemindeki gençlerde ortaya çıktı. Bazıları için tamamen acısız bir süreç oldu; bazıları kaşınma ve şişmeden şikayetçi oldu, bazıları için ise çok acı verici bir hal aldı. Kimi hastalarda su topladığı da görüldü. Örneğin İskoçya'da yaşayan 13 yaşındaki Sofia, bu yılın başında Kovid-19'a yakalandığında ayak parmakları morardı ve şişti. Öyle ki, önce ayakkabı giyememeye başladı; ardından bir süre acıdan çıplak ayakla bile yürüyemedi. Yaz geldiğinde Kovid ayak parmağının etkisi hâlâ geçmemişti. Hatta uzun mesafe yollar için tekerlekli sandalye kullanmak zorunda kaldı. Bu semptomdan en fazla deri etkileniyor, bu da genelde ayak parmaklarını çevreleyen deri oluyor. Bazen parmaklara da etkisi oluyor ve morlukla birlikte kırmızılık da görülebiliyor. Bazı hastalarda daha büyük şişkinlikler, bazılarında deride sertleşme ve kabarmalar görülebiliyor. Nadiren iltihaplanma da olabiliyor. Bu etkilerin haftalarca, atta aylarca sürdüğü de oluyor. Sıklıkla da bu yan etkinin görüldüğü hastalarda ateş, öksürme, tat ve koku kaybı gibi klasik Kovid yan etkileri görülmüyor.
Son yapılan çalışmada alınan kan ve deri örnekleri, bağışıklık sisteminin iki bölümünün bu semptomda rol oynadığını gösteriyor. İkisi de vücudun virüsle mücadele etmek için kullandığı mekanizmalarla doğrudan bağlantılı. Bunlardan biri, Tip 1 İnterferon adı verilen bir antiviral protein; diğeri de virüse saldırırken yanlışlıkla kişinin kendi hücre ve dokularına saldıran bir tür antikor. Etkilenen bölgeye kan taşıyan küçük kan damarlarını oluşturan hücreler de bu süreçte etkili oluyor. Araştırmacılar Kovid ayak parmağı sendromunun görüldüğü 50 kişi üzerinde, 2020'nin bahar ayları boyunca ve Kovid'le ilgisi olmayan şekilde ayak parmaklarında üşütmeden kaynaklı şişlik ve morluk görülen 13 kişi üzerinde incelemeler yaptı.
İngiltere'den ayak hastalıkları uzmanı Dr. Ivan Bristow'a göre, tıpkı soğuktan ayakları moraran ya da dolaşım sistemi sorunlarından dolayı ayak parmaklarında görülen kişiler gibi, Kovid hastalarının çoğunda da bu semptom kendiliğinden ortadan kalkıyor. Ancak az sayıda da olsa bazı hastaları kremlerle ve ilaçlarla tedavi etmek gerekiyor.